รายการทางบัญชี
1.
สินทรัพย์
(Assets)
หมายถึง ทรัพยากรที่อยู่ในความควบคุมของกิจการ
เป็นผลของเหตุการณ์ในอดีต ซึ่งคาดว่าจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคต
ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ
1.1
สินทรัพย์หมุนเวียน
(Current
Assets)
หมายถึงสินทรัพย์ที่กิจการมีไว้ในการหมุนเวียนของเงินทุนปกติ
สินทรัพย์จะจัดเป็นสินทรัพย์หมุนเวียนเมื่อ
-
สินทรัพย์นั้นเป็นเงินสดซึ่งไม่มีข้อจำกัดในการใช้
-
กิจการมีวัตถุประสงค์หลักที่จะถือสินทรัพย์ไว้เพื่อการค้า หรือถือไว้ในระยะสั้น
-
กิจการคาดว่าจะได้รับประโยชน์จากสินทรัพย์นั้น
ตัวอย่างรายการของสินทรัพย์หมุนเวียน ได้แก่ เงินสด, เงินลงทุนระยะสั้น (เช่น
หุ้นสามัญ,
หุ้นบุริมสิทธิ), ลูกหนี้การค้า, สินค้าคงเหลือ, ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า,
ตั๋วเงินรับ
1.2
สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน
(Non – Current Assets)
เป็นทรัพยากรที่กิจการมีไว้ในครอบครองที่มีอายุให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจนานกว่า 1
รอบระยะเวลาการดำเนินงาน โดยแบ่งเป็นประเภทได้ คือ
·
สินทรัพย์ที่มีตัวตน
(Tangible Assets)
·
สินทรัพย์ที่ไม่มีตัวตน
(Intangible Assets)
ตัวอย่างรายการของสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน ได้แก่ เงินลงทุนระยะยาว, ที่ดิน อาคาร
และอุปกรณ์, สินทรัพย์ไม่มีตัวตน
2.
หนี้สิน
(Liability)
หมายถึง เป็นภาระผูกพันในปัจจุบันของกิจการโดยจะเป็นผลของเหตุการณ์ในอดีต
ซึ่งจะทำให้กิจการเสียทรัพย์ในอนาคต โดยการจ่ายคืนภาระผูกพันนั้น
รายการหนี้สินต้องมีลักษณะดังนี้
-
เป็นภาระผูกพันในปัจจุบัน
-
เป็นผลของเหตุการณ์ในอดีต
-
คาดว่าจะสูญเสียทรัพยากรที่มีประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคต
หนี้สินสามารถจำแนกได้เป็น
2
ประเภทคือ
2.1
หนี้สินหมุนเวียน
(Current
Liability) หมายถึงหนี้สินที่จะถึงกำหนดชำระภายใน 12
เดือนนับจากวันที่ในงบดุล
นอกจากนี้ยังรวมถึงหนี้สินระยะยาวที่ถึงกำหนดชำระภายในหนึ่งปี
ตัวอย่างของรายการที่จัดเป็นหนี้สินหมุนเวียน ได้แก่
เงินกู้ยืมจากธนาคารและเงินกู้ยืมอื่น, ส่วนของหนี้ระยะยาวที่ถึงกำหนดชำระภายใน 1
ปี, เจ้าหนี้การค้า และเจ้าหนี้อื่น, ภาษี และค่าใช้จ่ายค้างจ่าย,
เงินปันผลค้างจ่าย, รายได้รอการตัดบัญชี, เงินรับล่วงหน้าจากลูกค้า,
หนี้สินโดยประมาณ
2.2
หนี้สินไม่หมุนเวียน (Non
- Current Liability)
เป็นหนี้สินที่ไม่สามารถจัดอยู่ในประเภทของหนี้สินหมุนเวียนได้
และยังรวมถึงหนี้สินที่ไม่ถึงกำหนดชำระภายใน 12 เดือนนับจากวันที่ในงบดุล
ตัวอย่างของรายการที่จัดเป็นหนี้สินไม่หมุนเวียน ได้แก่ หุ้นกู้, ตั๋วเงินจ่าย,
ภาษีเงินได้รอ,การตัดบัญชี, หนี้สินตามสัญญาเช่า
หนี้สินไม่หมุนเวียนโดยทั่วไปจะเกิดได้ 3 รูปแบบ
1.
การเกิดหนี้สินไม่หมุนเวียนจากการดำเนินงานตามปกติของกิจการ
2.
การเกิดหนี้สินไม่หมุนเวียนจากการจัดหาเงิน
3.
การเกิดหนี้สินไม่หมุนเวียนที่เหตุการณ์ดังกล่าวอาจมีโอกาสเกิดหรือไม่มีโอกาสก็ได้
(โดยขึ้นอยู่กับเหตุการณ์ในอนาคต)
3.
ส่วนของเจ้าของ
(Stockholder’s
Equity)
หมายถึงส่วนได้เสียคงเหลือในสินทรัพย์ของกิจการหลักจากหักหนี้สินทั้งสิ้นออกแล้ว
การแสดงรายละเอียดจะขึ้นอยู่กับประเภทของธุรกิจในหัวข้อของการนำเสนองบดุล เช่น ทุน
เงินถอน ทุนเรือนหุ้น กำไรสะสม เป็นต้น
4.
รายได้
(Revenue)
หมายถึงการเพิ่มขึ้นของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบัญชีในรูปของกระแสเข้าหรือการเพิ่มขึ้นของสินทรัพย์
หรือการลดลงของหนี้สิน จะทำให้ส่วนของเจ้าของเพิ่มขั้น
แต่ไม่รวมเงินทุนที่ได้รับจากเจ้าของ ใช้เกณฑ์การพิจารณาดังนี้
1.
ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น
2.
กระแสเข้าหรือการเพิ่มค่าของสินทรัพย์
3.
การลดลงของหนี้สิน
4.
ส่งผลให้ส่วนของเจ้าของเพิ่มขึ้น
5.
ไม่รวมเงินลงทุนที่ได้รับจากผู้เป็นเจ้าของ
5.
ค่าใช้จ่าย
(Expense)
หมายถึงการลดลงของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบัญชีในรูปของกระแสออก
หรือการลดลงของสินทรัพย์ หรือการเพิ่มขึ้นของหนี้สิน ซึ่งทำให้ส่วนของเจ้าของลดลง
แต่จะไม่รวมการแบ่งปันส่วนทุนให้กับผู้เป็นเจ้าของ ใช้เกณฑ์การพิจารณาดังนี้
1.
การลดลงของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ
2.
กระแสออกหรือการลดลงของสินทรัพย์
3.
การเพิ่มขึ้นของหนี้สิน
4.
ส่งผลให้ส่วนของเจ้าของลดลง
5.
ไม่รวมการแบ่งปันส่วนที่ให้กับผู้เป็นเจ้าของ
ค่าใช้จ่ายสามารถจำแนกเป็น ต้นทุนขาย หรือต้นทุนการให้บริการ,
ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร, ค่าใช้จ่ายอื่น
ทุน
หรือส่วนของเจ้าของ
การจัดประเภทในบัญชีทุนจะแตกต่างกันตามประเภทของกิจการต่างๆ ดังนี้
1.
กิจการเจ้าของคนเดียว ในส่วนของเจ้าของกิจการ
ประกอบด้วยผลรวมของเงินลงทุน เงินถอนทุน ผลกำไรและขาดทุน
ในส่วนของเจ้าของกิจการในแต่ละปีเมื่อมีกำไรสุทธิประจำปีจะแสดง ดังนี้
ส่วนของเจ้าของกิจการ
บาท
ทุน-นายโดม
(1 มกราคม 25x1)
100,000
บวก กำไรสุทธิปี 25x1
10,000 110,000
แต่ถ้าในระหว่างปีเจ้าของกิจการได้ถอนเงินสดหรือสินทรัพย์ของกิจการไปใช้ส่วนตัว
ซึ่งทำให้ส่วนของเจ้าของกิจการลดลง จะต้องนำไปหักในส่วนของเจ้าของกิจการ ดังนี้
ส่วนของเจ้าของกิจการ
บาท
ทุน-นายโดม
(1 มกราคม 25x1)
100,000
บวก กำไรสุทธิปี 25x1
10,000 110,000
หัก
เงินถอนทุน
20,000 90,000
ถ้าในระหว่างปีเจ้าของได้นำเงินมาลงทุนเพิ่ม จะทำให้ส่วนของเจ้าของกิจการเพิ่มขึ้น
ก็ต้องนำมาหักในส่วนของเจ้าของกิจการ ดังนี้
ส่วนของเจ้าของกิจการ
บาท
ทุน-นายโดม
(1 มกราคม 25x1)
100,000
บวก กำไรสุทธิปี 25x1
10,000
เงินลงทุนเพิ่ม
30,000 140,000
หัก
เงินถอนทุน
20,000 120,000
2.
กิจการห้างหุ้นส่วน
ส่วนของเจ้าของกิจการเป็นผลรวมของทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคน
ซึ่งทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน ประกอบด้วยผลรวมของเงินลงทุน เงินถอน
และส่วนแบ่งผลกำไรและขาดทุน
ในการบันทึกในส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วนบันทึกได้
2
วิธีคือ
1.
วิธีทุนคงที่ จะบันทึกเฉพาะรายการ การลงทุน การลดทุน และการลงทุนเพิ่มเท่านั้น
ฉะนั้นจะมีบัญชีที่เกี่ยวกับบัญชีทุน 2 บัญชี คือ บัญชีทุน
และบัญชีกระแสทุน
การแสดงรายการจะเป็นดังนี้
ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน
บาท
ทุน-
นายอรุณ 40,000
ทุน-
นายแสวง 10,000
50,000
กระแสทุน-
นายอรุณ 4,000
กระแสทุน-
นายแสวง
1,000
5,000 55,000
2.
วิธีทุนไม่คงที่ ตามวิธีนี้
การบันทึกบัญชีในบัญชีทุนจะบันทึกทุกรายการที่กระทบกระเทือนกับทุน
การแสดงรายการจะเป็นดังนี้
ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน
บาท
ทุน-
นายอรุณ 44,000
ทุน-
นายแสวง 11,000
88,000
3.
กิจการบริษัทจำกัด บริษัทจำกัด มี 2 ประเภท
คือ บริษัทเอกชน จำกัด และบริษัทมหาชน จำกัด ทุนของบริษัทเอกชน
จำกัดหรือบริษัทมหาชน จำกัด เรียกว่า ส่วนของผู้ถือหุ้น ส่วนเงินที่ผู้ถือหุ้นมาลง
เรียกว่า บัญชีทุนเรือนหุ้น กิจการในรูปบริษัทออกจำหน่ายหุ้นในราคาตามมูลค่า
หรือราคาสูงกว่ามูลค่าหุ้น ในกรณีบริษัทมหาชน จำกัด
อาจจำหน่ายหุ้นในราคาต่ำกว่ามูลค่าหุ้นด้วย
ถ้าจำหน่ายหุ้นในราคาที่สูงกว่ามูลค่าหุ้น จะบันทึกไว้ในบัญชีส่วนเกินมูลค่าหุ้น
และเมื่อบริษัทมีกำไรหรือขาดทุนจะบันทึกไว้ในบัญชีกำไรสะสมหรือขาทุนสะสม
กรณีบริษัทมีกำไรมากก็จะจ่ายผลตอบแทนกลับไปให้ผู้ถือหุ้นเรียกว่า เงินปันผล
หรือนำไปตั้งเป็นสำรองต่างๆ
การแสดงรายการส่วนของผู้ถือหุ้น เป็นดังนี้
ส่วนของผู้ถือ
หุ้น
ทุนเรือนหุ้น-หุ้นบุริมสิทธิ์
8% 500,000
ทุนเรือนหุ้น-หุ้นสามัญ 400,000
ส่วนเกินมูลค่าหุ้นสามัญ
100,000
กำไรสะสม
40,000 1,040,000
งบการเงิน
งบการเงิน คือ
รายงานทางการเงินที่จัดทำขึ้นเพื่อวัดผลการดำเนินงานของกิจการในช่วงระยะเวลาหนึ่ง
งบการเงินที่สำคัญประกอบด้วย
1)
งบกำไรขาดทุน
หมายถึงงบการเงินที่แสดงผลการดำเนินงานของกิจการในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง
โดยแสดงรายได้หักค่าใช้จ่าย แล้วอยู่ในรูปของกำไรหรือขาดทุน
ถ้ารายได้มากกว่าค่าใช้จ่ายคือกำไร ถ้าค่าใช้จ่ายมากกว่ารายได้คือขาดทุน
2)
งบดุล
หมายถึงงบการเงินที่แสดงฐานะของกิจการ ณ วันใดวันหนึ่ง
โดยแสดงสินทรัพย์ที่กิจการเป็นจ้าของ แสดงหนี้สินที่กิจการต้องจ่ายชำระ
และแสดงส่วนของเจ้าของที่กิจการเป็นเจ้าของ รวมทั้งส่วนที่เจ้าของนำมาลงทุน
3)
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น
หมายถึงงบการเงินที่แสดงทั้งการเปลี่ยนแปลงของผู้เป็นเจ้าของ
ถ้าเป็นกิจการเจ้าของคนเดียว จะประกอบด้วยบัญชีทุน และบัญชีเงินถอน
หากเป็นกิจการห้างหุ้นส่วน
จะประกอบด้วยบัญชีทุนและบัญชีเดินสะพัดของหุ้นส่วนแต่ละคน ถ้าเป็นกิจการบริษัทจำกัด
จะเรียกว่างบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น
ส่วนของเจ้าของจะเปลี่ยนแปลงเมื่อมีการเพิ่มทุน ถอนทุน กำไร ขาดทุน
และแบ่งผลตอบแทนคืนแก่เจ้าของ และในทางปฏิบัติกิจการในรูปบริษัทอาจจะมีงบกำไร
(ขาดทุน) สะสมเพื่อแสดงรายละเอียดของการเพิ่มขึ้นและลดลงในระหว่างปีของกำไรสะสม
4)
งบกระแสเงินสด
หมายถึงงบการเงินที่แสดงการเคลื่อนไหวของเงินสดและรายการที่เทียบเท่าเงินสดของกิจการในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง
งบกระแสเงินสดจะแสดงเงินสดที่ได้รับและจ่ายออกไปที่เกิดขึ้นตาม
3
กิจกรรม คือ กิจกรรมดำเนินงาน กิจกรรมลงทุนและกิจกรรมจัดหาเงิน
ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างของงบการเงินทั้ง
4 ชนิด
ของกิจการเจ้าของคนเดียว
พิทักษ์การพิมพ์
งบกำไรขาดทุน
สำหรับงวด
1
เดือน สิ้นสุดวันที่ 30 เมษายน 25x1
หน่วย
:
บาท
รายได้
บริการ
47,000
หัก
ค่าใช้จ่ายดำเนินงาน
ค่าสาธารณูปโภค
2,000
ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตล็ด
2,500
ค่าเช่า
6,000
เงินเดือน
9,000 19,500
กำไร
สุทธิ
27,500
พิทักษ์การพิมพ์
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของเจ้าของ
สำหรับงวด
1
เดือน สิ้นสุดวันที่ 30 เมษายน 25x1
หน่วย
:
บาท
ทุน- นายพิทักษ์ วันที่ 1
เมษายน
-0-
บวก
ลงทุน
150,000
กำไรสุทธิ
27,500 177,500
รวม
177,500
หัก เงินถอน
13,000
ทุน- นายพิทักษ์ วันที่ 30
เมษายน
164,500
พิทักษ์การพิมพ์
งบดุล
ณ วันที่
30
เมษายน 25x1
หน่วย
:
บาท
สินทรัพย์
เงิน
สด
80,500
ลูกหนี้การค้า
14,000
วัสดุบริการ
16,000
อุปกรณ์สำนักงาน
70,000
รวมสินทรัพย์
180,500
หนี้สินและส่วนของเจ้าของ
เจ้าหนี้การ
ค้า
16,000
ทุน-
นายพิทักษ์
164,500
รวมหนี้สินและส่วนของเจ้าของ
180,500
พิทักษ์การพิมพ์
งบดุล
สำหรับงวด
1
เดือน สิ้นสุด 30 เมษายน 25x1
หน่วย
:
บาท
กระแสเงินสดจากการดำเนินงาน
เงินสดรับจากรายได้
33,000
เงินสดจ่ายสำหรับค่าใช้จ่าย
(19,500)
เงินสดสุทธิจากการดำเนินงาน
13,500
กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน
ซื้ออุปกรณ์
(70,000)
กระแสเงินสดจากการจัดหาเงิน
เงินลงทุน
150,000
เงินถอน
(13,000) 137,000
เงินสดเพิ่มขึ้น
สุทธิ
80,500
เงินสด ณ
วันต้นงวด
---0 ---
เงินสด ณ
วันสิ้นงวด
80,500
ตัวอย่าง
งบการเงินของกิจการที่เป็นบริษัท จำกัด
บริษัท
อีซี่โก จำกัด
งบกำไรขาดทุน
สำหรับงวดปี
สิ้นสุด วันที่
31 ธันวาคม 25x5
หน่วย
:
บาท
รายได้
รายได้ค่าบริการ
1,500,000
เงินปันผล
รับ
120,000
ดอกเบี้ย
รับ
70,000
รวมราย
ได้
1,690,000
ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน
เงินเดือน
250,000
ค่าเช่า
144,000
ค่าโทรศัพท์
36,000
ค่าสาธารณูปโภค
40,000
ค่ายานพาหนะ
100,000
ค่าเสื่อมราคา-อาคาร
120,000
ค่าเสื่อราคา-อุปกรณ์
240,000
ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตล็ด
50,000
รวมค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน
980,000
กำไรสุทธิก่อนหักภาษีเงินได้
710,000
ภาษีเงินได้
30%
213,000
กำไร
สุทธิ
497,000
บริษัท
อีซี่โก จำกัด
งบดุล
ณ วันที่
31
ธันวาคม 25x5
หน่วย
:
บาท
สินทรัพย์
สินทรัพย์หมุนเวียน
เงินสด
120,000
ตั๋วเงินรับ
70,000
ลูกหนี้การค้า
300,000
ค่าเบี้ยประกันจ่ายล่งหน้า
80,000
รวมสินทรัพย์หมุนเวียน
570,000
เงินลงทุนระยะยาว
เงินลงทุนในหุ้นสามัญ
100,000
เงินลงทุนในหุ้นกู้
150,000
รวมเงินลงทุนระยะยาว
250,000
ที่ดิน อาคาร
และอุปกรณ์
ที่ดิน
250,000
อาคาร
1,200,000
หัก ค่าเสื่อมราคาสะสม-อาคาร
120,000 1,080,000
อุปกรณ์สำนักงาน
1,200,000
หัก ค่าเสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ์ 240,000 960,000
รวมที่ดิน อาคาร
และอุปกรณ์
2,290,000
สินทรัพย์
อื่น
ลิขสิทธิ์
200,000
รวมสินทรัพย์
3,310,000
หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น
หนี้สินหมุนเวียน
ตั๋วเงินจ่าย
340,000
เจ้าหนี้การค้า
400,000
เงินเดือนค้างจ่าย
63,000
รวมหนี้สินหมุนเวียน
803,000
หนี้สินระยะยาว
เงินกู้
จำนอง
800,000
ส่วนของผู้ถือหุ้น
ทุนเรือนหุ้น ทุนจดทะเบียน
1,000,000
บาท
ทุนที่ออกจำหน่ายและเรียกชำระแล้ว
1,000,000
ส่วนเกินมูลค่าหุ้น
200,000
กำไรสะสมที่ยังไม่ได้จัดสรร
507,000
รวมส่วนของผู้ถือหุ้น
1,707,000
รวมหนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น
3,310,000
บริษัท
อีซี่โก จำกัด
งบกำไร
(ขาดทุน) สะสม
สำหรับงวดปี
สิ้นสุดวันที่
31 ธันวาคม 25x5
หน่วย
:
บาท
กำไรสะสมยกมา
210,000
บวก
กำไรสุทธิประจำงวด
497,000
รวม
707,000
หัก
เงินปัน
ผล
200,000
กำไรสะสมยกไป
507,000
บริษัท
อีซี่โก จำกัด
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น
สำหรับงวดปีสิ้นสุด
31
ธันวาคม 25x5
หน่วย
:
บาท
ทุนเรือนหุ้น
ยอดยกมาต้น
ปี
600,000
เพิ่มขึ้นระหว่างปี
400,000
ลดลงระหว่าง
ปี
- ___
ยอดยกไปปลายปี
1,000,000
ส่วนเกินมูลค่าหุ้น
ยอดยกมาต้น
ปี
80,000
เพิ่มขึ้นระหว่างปี
120,000
ลดลงระหว่าง
ปี
- ___
ยอดยกไปปลายปี
200,000
กำไรสะสม
(ขาดทุน) ที่ยังไม่ได้จัดสรร
ยอดยกมาต้น
ปี
210,000
เพิ่มขึ้นระหว่างปี
497,000
ลดลงระหว่าง
ปี
200,000
ยอดยกไปปลายปี
507,000
รวมส่วนของผู้ถือ
หุ้น
1,707,000
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น